Machtigen
Kan ik iemand anders vragen om voor mij te stemmen?
Kun je niet stemmen omdat je bijvoorbeeld ziek bent of op vakantie in het buitenland? Dan kun je iemand anders vragen om voor jou te stemmen. Dit heet machtigen.
Let op: het initiatief tot het geven van een volmacht moet altijd van jezelf uitgaan!
Het is niet toegestaan (en zelfs strafbaar) om andere kiezers te benaderen met het verzoek om een volmacht te verlenen.
Hoe kan ik een andere kiezer machtigen?
Dit regel je makkelijk en snel online of je vraagt iemand om voor jou te stemmen:
- via je stempas (onderhandse volmacht)
- via een machtigingsformulier (schriftelijke volmacht)
Iemand machtigen via de stempas (onderhandse volmacht)
Iemand machtigen via de stempas kun je bijvoorbeeld doen als je ziek bent op de dag dat je wil stemmen.
Je mag zelf kiezen wie je machtigt. De persoon die voor jou stemt (de gemachtigde) moet:
- kiesgerechtigd zijn;
- in Nederland wonen;
- jouw stem tegelijk met zijn/haar eigen stem uitbrengen.
Iemand machtigen via jouw stempas werkt zo:
- Je vult de achterkant van jouw stempas in. Doe dit samen met degene die je wil machtigen, dan weet je zeker dat je de juiste persoon machtigt;
- Geef de gemachtigde jouw stempas en een kopie van je identiteitsbewijs mee. Dit mag ook een goed leesbare foto van jouw identiteitsbewijs op een mobiele telefoon of tablet zijn.
- De gemachtigde laat (de kopie van) jouw identiteitsbewijs zien op het stembureau. De gemachtigde moet ook zijn/haar eigen identiteitsbewijs laten zien.
Een gemachtigde kan per verkiezing voor maximaal 2 andere personen stemmen.
Iemand machtigen via een machtigingsformulier (schriftelijke volmacht)
Je kunt ook een andere kiezer machtigen om voor u te stemmen via een machtigingsformulier. Dit heet een schriftelijke volmacht.
Je kunt hiervoor een formulier ophalen bij de balie van de gemeente of het volmachtformulier downloaden via deze link. Het formulier moet uiterlijk maandag 3 juni bij de gemeente binnen zijn.
Met een schriftelijke volmacht kun je iemand uit dezelfde gemeente of een andere gemeente machtigen om voor jou te stemmen.
Een schriftelijke volmacht kun je bijvoorbeeld gebruiken als:
- je op de dag dat je kan stemmen niet in de gemeente bent. Bijvoorbeeld omdat je op vakantie bent of omdat je vanwege je werk in het buitenland zit;
- je geen kopie van jouw identiteitsbewijs mee kan geven. Bijvoorbeeld omdat jouw identiteitsbewijs langer dan 5 jaar verlopen is en je niet meer op tijd een nieuw identiteitsbewijs kan aanvragen.
De persoon die voor jou stemt (de gemachtigde) moet:
- kiesgerechtigd zijn;
- jouw stem tegelijk met zijn eigen stem uitbrengen.
Iemand machtigen met een machtigingsformulier werkt zo:
- Jij en de persoon die voor jou gaat stemmen (de gemachtigde) vullen het formulier in. Laat eerst degene die je wil machtigen het formulier invullen voordat je dat zelf doet. Zo weet je zeker dat je de juiste persoon machtigt.
- Je kunt het formulier tot en met maandag 3 juni inleveren bij de gemeente.
- De gemachtigde ontvangt een volmachtbewijs waarmee hij/zij voor jou kan stemmen. Als de gemeente het volmachtbewijs heeft goedgekeurd, kan het volmachtbewijs niet meer worden ingetrokken.
- De gemachtigde neemt het schriftelijke volmachtbewijs mee naar het stembureau. Je hoeft geen kopie van jouw identiteitsbewijs mee te geven.
Hoe geef ik een veilige kopie van mijn identiteitsbewijs mee aan de persoon die ik wil machtigen?
Met de app KopieID van de Rijksoverheid, maak je op een veilige manier een kopie van jouw identiteitsbewijs. Je kunt dan de foto en het Burgerservicenummer (BSN) onleesbaar maken.
Let op: kijk goed op jouw ID-bewijs waar je BSN staat. Dit nummer kan zich ook bevinden in een (machine-leesbare) strook onderaan het document. Maak ook daar je BSN onleesbaar.
Jouw naam, geboortedatum, handtekening en de geldigheidsduur van het document zijn nodig voor de identificatie. Deze gegevens mag je dus niet onleesbaar maken.
Met de KopieID app kun je ook een watermerk toevoegen aan de kopie. In dit watermerk vermeld je het doel waarvoor je de kopie maakt en de datum waarop je de kopie maakt. Je kunt de kopie vervolgens versturen of printen.
KopieID-app downloaden
Je kunt de KopieID-app downloaden in de Apple App Store of Google Play Store. De app is een uitgave van de Rijksdienst voor Identiteitsgegevens, onderdeel van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.
Ik wil iemand machtigen, maar ik kan geen handtekening zetten
Wil je iemand machtigen, maar kun je geen handtekening zetten en staat op jouw identiteitsdocument “niet in staat tot tekenen”? Dan kun je iemand machtigen om voor jou te stemmen zonder handtekening.
Je hoeft de schriftelijke volmacht of de machtiging via jouw stempas dan niet te ondertekenen. De gemeente of het stembureau controleert of de opmerking ”niet in staat tot tekenen’’ ook in jouw identiteitsdocument staat. Als dat zo is, kan iemand anders voor je stemmen.
Voor hoeveel mensen mag ik met een volmacht gaan stemmen?
Je mag per verkiezing voor maximaal 2 andere kiezers een stem bij volmacht uitbrengen. Dit kan alleen tegelijk met het uitbrengen van jouw eigen stem.
Kiezer moet het zelf vragen
Het initiatief om een andere kiezer te machtigen ligt altijd bij de kiezer zelf en niet bij de gemachtigde. Dit betekent dat de kiezer zélf iemand anders moet vragen om voor hem/haar te stemmen.
Ronselen van volmachten is strafbaar
Ronselen van volmachten wil zeggen dat iemand kiezers vraagt, of op een andere manier kiezers benadert, om hun stempas te ondertekenen en af te geven. Dat is strafbaar. Het is ook strafbaar om een kiezer om te kopen via een gift of een belofte. Of om de kiezer op een andere manier te dwingen om een volmacht af te geven.
Denk je dat er stemmen worden geronseld? Doe hiervan aangifte bij de politie.
